ΤΙ ΣΗΜΑΣΙΑ ΕΧΕΙ Η ΧΟΛΗΣΤΕΡΙΝΗ;
Όπως η υπέρταση, η αυξημένη χοληστερίνη επιταχύνει την αρτηριοσκλήρυνση με αποτέλεσμα να αυξάνει σημαντικά τον κίνδυνο εμφάνισης καρδιαγγειακών επεισοδίων (κυρίως εμφραγμάτων). Η χοληστερίνη δεν είναι απλά θέμα σωστής διατροφής, αλλά παράγεται από τον ίδιο τον οργανισμό στο συκώτι και, σε μικρότερο ποσοστό, προσλαμβάνεται με τις τροφές που περιέχουν ζωικά λίπη (αυγά, προϊόντα κρέατος, γαλακτοκομικά προϊόντα, κλπ).
Η αύξησή της οφείλεται τόσο σε διαταραχή του μεταβολισμού του οργανισμού, όσο και σε αυξημένη πρόσληψη ζωικών λιπών με το φαγητό. Σπανιότερα, οφείλεται σε άλλα νοσήματα, όπως σε μειωμένη λειτουργία του θυρεοειδή αδένα (υποθυρεοειδισμός) ή κάποια βλάβη των νεφρών (νεφρωσικό σύνδρομο).
Η αύξηση της χοληστερίνης και των τριγλυκεριδίων δεν προκαλεί κανένα σύμπτωμα.
ΤΙ ΕΙΝΑΙ Η ΚΑΛΗ ΚΑΙ Η ΚΑΚΗ ΧΟΛΗΣΤΕΡΙΝΗ ΚΑΙ ΤΙ ΤΑ ΤΡΙΓΛΥΚΕΡΙΔΙΑ;
Η LDL-χοληστερίνη είναι η λεγόμενη «κακή χοληστερίνη», η οποία διεισδύει στο τοίχωμα των αγγείων (αρτηριών) και έτσι ξεκινάει η διαδικασία της αρτηριοσκλήρυνσης. Η διείσδυση αυτή αυξάνεται όσο περισσότερη LDL-χοληστερίνη υπάρχει στο αίμα.
Αντίθετα, η HDL-χοληστερίνη ή «καλή χοληστερίνη» δρα προστατευτικά απομακρύνοντας την «κακή» LDL-χοληστερίνη από το τοίχωμα των αγγείων και έτσι παρεμποδίζει την εξέλιξη της αρτηριοσκλήρυνσης.
Τα τριγλυκερίδια είναι άλλα λιπίδια που κυκλοφορούν στο αίμα και μπορεί να προέρχονται από τις τροφές ή να συντίθενται από τον ίδιο τον οργανισμό. Η αύξηση των τριγλυκεριδίων οφείλεται σε διαταραχή του μεταβολισμού του οργανισμού και σε αυξημένη πρόσληψη με το φαγητό. Ο αρρύθμιστος διαβήτης, η αύξηση του βάρους, η κατάχρηση αλκοόλ και κάποια φάρμακα επίσης αυξάνουν τα τριγλυκερίδια.
Οι μακροχρόνιες συνέπειες των αυξημένων τριγλυκεριδίων είναι η στεφανιαία νόσος (σε μικρότερο βαθμό από όσο η αυξημένη χοληστερίνη) και η παγκρεατίτιδα (σοβαρή οξεία κατάσταση με δυνατό πόνο στην κοιλιά που χρειάζεται άμεση εισαγωγή σε νοσοκομείο) και παρατηρείται σε περιπτώσεις μεγάλης αύξησης των τριγλυκεριδίων στο αίμα (>1.000 mg/dl).
ΠΟΤΕ ΚΑΙ ΠΩΣ ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΓΙΝΕΤΑΙ ΕΞΕΤΑΣΗ ΛΙΠΙΔΙΩΝ;
Για την εξέταση των λιπιδίων του αίματος πρέπει να προηγείται αποχή από το φαγητό για 12 έως 14 ώρες (διαφορετικά θα επηρεασθεί η τιμή των τριγλυκεριδίων). Η πρώτη εξέταση πρέπει να γίνεται σε ηλικία 30 ετών στους άνδρες και 40 στις γυναίκες. Εξαίρεση αποτελούν τα άτομα με διαβήτη, τα άτομα που έχουν οικογενειακό ιστορικό καρδιαγγειακού επεισοδίου στους γονείς ή τα αδέλφια (πριν τα 50 για τους άνδρες ή πριν τα 60 για τις γυναίκες), τα άτομα με οικογενειακό ιστορικό οικογενούς (κληρονομικής) υπερλιπιδαιμίας και τα άτομα που έχουν και άλλους παράγοντες κινδύνου όπως κάπνισμα, υπέρταση, κλπ.
Η εξέταση πρέπει να περιλαμβάνει την ολική χοληστερίνη, την HDL-χοληστερίνη, την LDL-χοληστερίνη και τα τριγλυκερίδια.
Σε άτομα με φυσιολογικές τιμές λιπιδίων συνιστάται επανέλεγχος κάθε 5 χρόνια. Τα άτομα που έχουν οριακά φυσιολογικές τιμές μπορεί να χρειαστούν επανάληψη νωρίτερα, ενώ αντίθετα τα άτομα με εντελώς φυσιολογικές τιμές και χωρίς άλλους παράγοντες κινδύνου αργότερα. Όταν παρατηρούνται αυξημένες τιμές χρειάζεται στενότερη παρακολούθηση από το γιατρό.
